Koleusy jako rośliny jednoroczne -cudowne wypełnienie pojemników.

Koleusy jako rośliny jednoroczne -cudowne wypełnienie pojemników.

Pochodząca z Indonezji kolorowa, oryginalna roślina ozdobna wyglądająca jak namalowana. Bajeczne liście stanowią niezwykłą dekorację balkonów, pojemników, rabat, obwódek, kwietników. Można uprawiać je w ogródkach, mieszkaniach, na balkonach. Zwany często plektrantusem,  pokrzywą ozdobną lub brazylijską. Jeśli szukasz niebanalnego wypełnienia pojemników to koleusy będą zdecydowanie dla Ciebie. Wartość dekoracyjną utrzymują od wiosny aż do jesieni! Wysiewaj koleusy i obserwuj jak #pieknierosna!

Pochodzenie i wymagania tęczowej pokrzywy 

Koleus Blumego (Coleus blumei) należy do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). W naturalnym środowisku jest to roślina wieloletnia, jednak u nas w ogrodach uprawiana jako jednoroczna. Pochodzi z tropikalnych rejonów Australii, Azji i wysp Pacyfiku. W związku z tym preferuje stanowiska słoneczne, jasne, ciepłe. Im bardziej nasłonecznione miejsce tym dla nich lepiej -ładniej wybarwiają się ich liście. To właśnie one są cechą charakterystyczną tej rośliny. Wielobarwne, w intensywnych, czasami niemalże neonowych kolorach są niezwykle dekoracyjne. Zainspirowały nawet samego Van Gogha który w 1886 roku uwiecznił je na płótnie!  

mieszanka kolorystyczna koleusów
Koleusy charakteryzują się pięknymi, neonowymi wręcz barwami liści.

W naturalnym środowisku osiąga wysokość do 3 m! Dobrze rośnie na glebach przepuszczalnych, przeciętnych lub żyznych, lekko wilgotnych. PH powinno wynosić od 5 do 7 – czyli odczyn ziemi powinien być od kwaśnej do obojętnej. Jak podlewać koleusy? Umiarkowanie, tak, aby gleba cały czas była lekko wilgotna. Nie znoszą zarówno przesuszenia gleby-liście więdną i tracą urok-jak i przelania-rośliny mogą wtedy szybko zgnić. Koleusy można również zraszać. 

Czy należy nawozić koleusy? Od kwietnia do września raz w tygodniu należy nawozić nawozem do roślin ozdobnych z liści. 

Jest to roślina silnie krzewiąca, bardzo łatwa w uprawie i szybko regenerująca się. Jej wielką zaletą jest fakt, że jest odporna na choroby, szkodniki i błędy w uprawie. Jeśli jesteś początkującym ogrodnikiem to koleus będzie dla Ciebie rośliną idealną! 

Porada Eksperta: „Aby koleusy lepiej się rozkrzewiały uszczykuj ich wierzchołki! Tym sposobem odmłodzisz również rośliny.”

Koleusy są wrażliwe na przymrozki i niskie temperatury więc należy na koniec lata przenieść je z dworu do domu lub zlikwidować. Jeśli zostawisz go w ogrodzie czy na balkonie to wymarznie i po prostu obumrze. Rośliny te można też przezimować w ciepłej piwnicy ograniczając ich podlewanie. Jednak pytanie czy warto to robić ponieważ koleusy po roku/dwóch latach tracą atrakcyjność, starzeją się.

Charakterystyka morfologiczna Koleusa Blumego

Koleus Blumego tak jak wspomniałam wyżej uprawiany jest u nas jako roślina jednoroczna, chyba, że chcesz uprawiać koleusa w domu to wtedy możesz traktować go jako roślinę wieloletnią. Dekoracyjne są liście koleusa-dosyć duże, jajowate o brzegach piłkowanych lub ząbkowanych, charakteryzują się pięknymi, intensywnymi kolorami. Podobne do liści pokrzywy (stąd potoczna nazwa rośliny=pokrzywka) jednak nie parzące. Aksamitne w dotyku, jadalne, jednak niesmaczne i bardzo gorzkie!

Odmian tej ozdobnej rośliny jest wiele, występują takie o jedno-. dwu- i wielobarwnych liściach-różowych, czerwonych, zielonych, żółtych, purpurowych, bordowych, karminowych, limonkowych, brązowych a nawet purpurowo-czarnych! Często kolory tworzą ciekawy rysunek na liściach, wyglądają dosłownie jak malowane. Ze względu na szeroki wachlarz barw można nazwać tą roślinę tęczową pokrzywą. To naprawdę fascynujące ile może być odmian jednego gatunku rośliny i jak bardzo mogą się różnić między sobą. Czy koleusy kwitną? Tak, zakwitają (od 15. VI do IX) jednak nie są to dekoracyjne kwiaty i najlepiej je usuwać ponieważ osłabiają roślinę i zaburzają jej wygląd. Liście stają się mniejsze, a to one grają tu pierwsze skrzypce więc dla ich dobra lepiej usuwać pojawiające się kwiaty. W warunkach domowych kwitną od X do VI. Niebieskawe kwiaty zebrane są po 3-12 w luźne kwiatostany. Łodygi tej rośliny są kwadratowe, puste w środku i kruche. Jeśli potrzesz łodygę poczujesz charakterystyczny zapach.

Drzewko z koleusa? Tak, to możliwe! Generalnie jest to roślina silnie krzewiąca się jednak możesz uzyskać z niej “drzewko’! Wystarczy, że będziesz usuwał systematycznie dolne liście i pędy pozostawiając tylko te górne. Rób to do momentu wytworzenia przez górne liście korony i zdrewnienia pędu głównego. 

Jak i kiedy wysiewać pokrzywkę brazylijską?

Koleusy najlepiej rozmnażać przez wysiew z nasion. Najlepszym terminem jest koniec lutego/początek marca. Wysiewaj nasiona do skrzynek wypełnionych ziemią na głębokość ok 0,3 cm. Ustaw je na ciepłym, słonecznym parapecie. Gdy kiełkujące rośliny będą w pierwszej fazie liści przepikuj je w rozstawie 5 x 5 cm lub do większych doniczek. Przez cały czas od wysiewu regularnie i umiarkowanie podlewaj kiełkujące rośliny aby zapewnić im dobre warunki wzrostu. Na miejsce stałe wysadź rośliny po ustaniu przymrozków! Obserwuj pogodę, zazwyczaj wypada to po 15 maja. Wysadzaj rośliny do gruntu w rozstawie 25 x 25 cm lub do doniczek o średnicy 12-13 cm. Najlepiej rośnie w glebie próchniczej, na stanowisku słonecznym. Nasiona Koleusa możesz zakupić  naszym e-sklepie. Posiadamy odmiany:

  • Koleus Blumego ‘Rokoko’ -piękna mieszanka o silnie powcinanych, pokarbowanych, wielobarwnych liściach w kolorach czerwonym, bordowym, ciemno fioletowym, jasno-zielonym, jasno-żółtym, pomarańczowym.
  • Koleus Blumego ‘Standard’ – również ciekawa mieszanka, nieco jaśniejsza o mniej powcinanych liściach niż ‘Rokoko’, ale równie wielobarwnych w kolorach czerwonym, bordowym, jasno-zielonym, żółtym.

    mieszanka koleusów-kolory ciemny fiolet, jasno zielony, różowy nakrapiany
    Koleus Blumego występuje w wielu ciekawych mieszankach kolorystycznych.

Do wysiewu nasion koleusa przydadzą Ci się również rękawice ogrodnicze, fartuch ogrodniczy oraz wielopaletki.

Uprawa Koleusa w domu

Jeśli nie masz ogródka ani balkonu, a chcesz uprawiać te oryginalne rośliny możesz zrobić to w domu! Koleusy świetnie się do tego nadają. Potrzebują jasnego, słonecznego miejsca, najlepiej lekko zacienionego firanką. Wysiewaj tak jak w opisie wyżej z tą różnicą, że w maju nie wystawisz ich na dwór ani nie przesadzić do ogrodu tylko zostawisz w domu. Podlewaj tak jak w uprawie w ogrodzie-umiarkowanie, uważając aby nie przesuszyć jak i nie przelać rośliny. Jeśli zakwitną -usuń kwiatostany. Aby je rozkrzewić uszczykuj pędy. Te kolorowe wielobarwne rośliny urozmaicą każde wnętrze niezależnie od stylu. Na pewno Koleusy wprowadzą świeży powiew oryginalności i koloru do Twojego wnętrza.

Koleus w donicy na parapecie w domu.
Koleusy można również uprawiać w domu na jasnym parapecie!

Rozmnażanie Koleusa przez sadzonki pędowe

Gdy już uzyskasz swoją roślinę z nasion możesz szybko ją rozmnożyć poprzez pobranie sadzonek pędowych. Sadzonki Koleusa bardzo łatwo uzyskać. Utnij pod skosem (najlepiej nożem) kawałek rośliny-pęd z liśćmi, i włóż ją do wody w celu ukorzenienia. Po tygodniu lub dwóch możesz posadzić sadzonki w ziemi. Inną opcją jest pominięcie fazy włożenia sadzonki do wody i po jej pozyskaniu bezpośrednie wsadzenie do ziemi (jednak wytworzenie korzeni w ziemi trwa dłużej niż w wodzie). W ten sposób możesz rozmnażać zarówno rośliny, które masz w ogrodzie jak i te domowe. 

Z jakimi roślinami łączyć Koleusa?

Koleusy dobrze wyglądają w różnych propozycjach, zarówno same w donicy (zarówno jedna odmiana jak i mix odmian) jak i w połączeniu z innymi gatunkami takimi jak wilec ziemniaczany, kocankami włochatymi, petuniami, pelargoniami, (szczególnie jednokolorowe odmiany z wielobarwnymi koleusami), starcem, trawami ozdobnymi, niecierpkami, paciorecznikami. Z Koleusami można stworzyć naprawdę efektowne, piękne kompozycje. Obficie wypełniają pojemniki nadając im koloru i charakteru.

Porada Eksperta: „Dobierając rośliny do posadzenia z koleusami zwróć uwagę na to aby miały takie same wymagania jak one – lubiły bezpośrednie słońce, umiarkowane podlewanie i przepuszczalne, lekko wilgotne podłoże.”

Ta rada dotyczy komponowania wszystkich gatunków-należy je dobierać tak aby miały te same lub zbliżone wymagania. 

Tworząc kompozycje w donicach czy też w ogrodzie możesz tak dobrać inne gatunki i odmiany aby pasowały kolorystycznie do wybranego koleusa, były stonowane, w podobnej kolorystyce lub wręcz przeciwnie-w kontrastujących kolorach.

kompozycja w drewnianej donicy z koleusa, begonii żółtej, wilca ziemniaczanego, niecierpka, kocanek włochatych
Koleusy można łączyć z innymi gatunkami. Tu np. w połączeniu z pełną begonia bulwiastą, niecierpkiem, wilcem ziemniaczanym i kocankami włochatymi.

Są to rośliny bardzo elastyczne -pasują zarówno do ogrodów modernistycznych (szczególnie neonowe kolory w większych grupach) jak i naturalistycznych, wiejskich. Po prostu wszędzie #pieknierosna! 

Artykuł został napisany we współpracy z naszym Specjalistą ds. Ogrodnictwa Panią mgr inż. Marzeną Nawrot

mgr inż. Anna Sławińska

Ekspert kwiatowy #pieknierosna w firmie W.Legutko