Pelargonie - wysiew z nasion, uprawa, pielęgnacja - wszystko co musisz o nich wiedzieć!

Pelargonie to jedne z najpopularniejszych roślin ozdobnych na balkony i tarasy. Zachwycają mnogością odmian w różnych kolorach, obfitym i długim kwitnieniem oraz odpornością na choroby i niekorzystne warunki atmosferyczne. Aby uzyskać zdrowe, odporne młode rośliny najlepiej rozmnażać je z nasion. Dlaczego? Jak uprawiać pelargonie? Jak je pielęgnować? Jakie mają właściwości lecznicze? Co ma wspólnego pelargonia z bocianem? Dowiedz się więcej na temat tych niekwestionowanych królowych balkonów!

Pelargonie-wysiew z nasion, uprawa, pielęgnacja-wszystko co musisz wiedzieć

Kwitnące piękności z ciepłej Afryki. Co mają wspólnego z bocianem?

Mniej znane właściwości pelargonii-pelargonia na depresję i do ciasta

Wymagania i pielęgnacja pelargonii

Dlaczego warto rozmnażać pelargonie z nasion?

Wysiew pelargonii rabatowej i bluszczolistnej

Grupy pelargonii

Polecane odmiany pelargonii rabatowej i bluszczolistnej

Zimowanie pelargonii

Z czym sadzić pelargonie?

Kwitnące piękności z ciepłej Afryki. Co mają wspólnego z bocianem?

Na pewno każdy z Was kojarzy pelargonie z ogródków i balkonów babć, mam, sąsiadów. Są to jedne z najpopularniejszych kwiatów balkonowych w Polsce. Wybór ten nie dziwi ponieważ pelargonie są łatwe w uprawie, bardzo długo kwitną – od maja do października, a nawet dłużej (aż do pierwszych przymrozków), zachwycają intensywnymi kolorami, różnymi kształtami kwiatów i zróżnicowanym pokrojem. Wyglądają niezwykle efektownie w większej grupie na balkonach, tarasach, w ogrodach i przestrzeni miejskiej. Mogą kojarzyć się z babcinym, wiejskim ogrodem ale wbrew pozorom pelargonie pasują również do nowoczesnych ogrodów. 

Pelargonie (Pelargonium) pochodzą z rodziny bodziszkowatych (Geraniaceae) liczącej około 250 gatunków. Często nazywane potocznie geranium lub anginka. Ich nazwa pochodzi od greckiego słowa ‘pelargos’ co oznacza bocian. Bocian? Tak, nasiona pelargonii przypominają dziób bociana. Pelargonie pochodzą z południowej Afryki (aż 250 gatunków dziko rosnących!), występują również w Australii i Nowej Zelandii. W stanowisku naturalnym mogą być krzewem, a nawet drzewem dorastającym do 3 metrów! W Europie pojawiły się w XVII wieku i w szybki sposób stały się popularne. Jest to roślina bardzo wytrzymała i wrażliwa na mróz, w Polsce uprawiana jako jednoroczna ale jeśli ją przezimujesz możesz uprawiać ją jako wieloletnią. Kwiaty pelargonii nie pachną, częściej tą cechę mają liście.

Istnieje jeszcze jeden ważny powód dla którego warto uprawiać pelargonie na balkonach i w ogródkach-są to rośliny przyjazne pszczołom! Te pożyteczne owady bardzo chętnie je odwiedzają ponieważ zapewniają im pokarm. Co więcej pelargonie dzięki wytwarzanemu olejkowi geraniowemu odstraszają komary i meszki! 

Mniej znane właściwości pelargonii-pelargonia na depresję i do ciasta

Ciekawostką jest, że pelargonia wykazuje właściwości lecznicze! Tubylcze plemiona afrykańskie używały kwiatów i liści tych roślin do leczenia różnych schorzeń oraz wytwarzali z nich kosmetyki. Tajemnica tkwi w olejku geraniowym pozyskiwanym właśnie z liści. Można stosować go do inhalacji, kąpieli, masażu. Wykazuje właściwości przeciwbakteryjne, antywirusowe, antydepresyjnie, łagodzące bóle reumatyczne. Liście można wykorzystać do stworzenia nalewki, dodać do herbaty, deserów, galaretek, octu. Dadzą one przyjemny, oryginalny aromat. Herbata z pelargonią? Brzmi ciekawie prawda?

Praktycznie wszystkie pelargonie są jadalne, jednak najczęściej wykorzystywane w kuchni są pelargonie pachnące. Kreatywni kucharze doceniają ich smak oraz niezwykłe walory dekoracyjne -kwiaty o intensywnych kolorach i ciekawe w kształcie liście pięknie zdobią potrawy. Nie jest to tak popularne więc jeśli chcesz zaskoczyć rodzinę lub znajomych udekoruj ciasto kwiatami pelargonii lub dodaj posiekane liście do herbaty, lemoniady czy galaretki, a zrobisz furorę!

Wymagania i pielęgnacja pelargonii

Pelargonie nie mają wysokich wymagań uprawowych, należą do mało wymagających roślin i udają się naprawdę każdemu. Jeśli nie masz doświadczenia, nie martw się, te rośliny na pewno Cię nie zawiodą. Przede wszystkim pelargonie kochają słoneczne stanowiska, nie przepadają  natomiast za zacienionymi, zimnymi, wietrznymi stanowiskami (kruche pędy mogą zostać połamane). Ważna dla nich jest przepuszczalna, żyzna ziemia. Trzeba pamiętać, że pelargonie to ‘żarłoczne’ rośliny- wymagają regularnego nawożenia od maja co 2 tygodnie. Najlepiej wybierać płynne nawozy wieloskładnikowe dedykowane dla pelargonii. Oczywiście regularnie podlewaj rośliny, najlepiej codziennie. Stosując się do tych podstawowych zasad pielęgnacji masz pewność, że Twoje pelargonie będąc zachwycać bujnymi kwiatami przez długi czas! 

Ekspert radzi: „Ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym jest systematyczne uszczykiwanie pelargonii=usuwanie przekwitniętych kwiatostanów. Dlaczego to takie ważne? Roślina nie traci energii na zawiązywanie nasion tylko kieruje ją na wytwarzanie nowych pąków, z których rozwiną się kolejne kwiaty.”

Dlaczego warto rozmnażać pelargonie z nasion?

Jedną z metod rozmnażania pelargonii jest wysiew z nasion. Po co to robić? Przede wszystkim po to, aby uzyskać silniejsze, zdrowsze, bardziej odporne na choroby i niekorzystne warunki uprawy. Co za tym idzie tak rozmnożone pelargonie będą ładniej, bardziej obficie kwitły. Rośliny będą też bardziej zwarte. Kolejnym plusem jest zaoszczędzenie pieniędzy-nasiona nie są drogie, nie potrzebujesz dużych nakładów pracy aby zrobić taką rozsadę. Na pewno wyniesie Cię to o wiele taniej niż zakup gotowych sadzonek. Poza tym-satysfakcja! Własnoręczna uprawa rośliny od nasiona to świetna zabawa, która daje moc zadowolenia.

Wysiew pelargonii rabatowej i bluszczolistnej

Czego potrzebujesz do wysiewu?

• nasiona (najlepiej wybrać nasiona ze znanego źródła, np. z naszego e-sklepu-zebrane własnoręcznie mogą nie powtórzyć kolorów)
• przepuszczalne, żyzne podłoże-torf lub mieszanka ziemi inspektowej, torfu i perlitu 
• doniczki o śr. 10cm lub wielodoniczki  
• opcjonalnie rękawice ogrodnicze 
• konewka z sitkiem/zraszacz 

Pelargonie wysiewaj już w styczniu/lutym pod osłonami, w ciepłym pomieszczeniu z temperaturą pokojową (może być to domowy parapet). Dlaczego tak wcześnie? Ponieważ rośliny zakwitną dopiero 6 miesięcy po wysiewie.

Przed wysiewem zalecamy namoczyć nasiona w wodzie przez około dobę.

Wypełnij doniczki lub wielodoniczki podłożem, umieść po 1 nasionku w punkt (=w 1 otwór), przykryj nasiona delikatnie ziemią oraz oczywiście podlej-delikatnie żeby nie wypłukać nasion. Najlepiej użyć do tego konewki z sitkiem.

Możesz dodatkowo przykryć wszystko folią-przyspieszy to kiełkowanie. Po 2-3 tygodniach usuń folię.

Przepikuj rośliny w większe doniczki gdy będą miały 2-3 liście.

Nieustannie po wysiewie i pikowaniu systematycznie zraszaj siewki nie dopuszczając do ich przesuszenia.

Po ustaniu przymrozków, najczęściej po 15 maja, możesz przesadzić sadzonki do donic na zewnątrz.

Jak sadzić pelargonie? Zalecamy na dno donic wysypać kamyki lub keramzyt w celu stworzenia drenażu. Zapobiegnie to tworzeniu się zastojów wody, które spowalniają wzrost rośliny. Do sadzenia wystarczy Ci zwykła ziemia do roślin balkonowych. Młode rośliny umieść w odstępach ok 25 cm od siebie. Podlej.

Pamiętaj o regularnym podlewaniu (codziennie) oraz o nawożeniu (co 2 tygodnie) nawozem wieloskładnikowym dedykowanym pelargoniom!

Grupy pelargonii

Najczęściej uprawiane pelargonie to te z grup: rabatowych, bluszczolistnych i wielkokwiatowych (angielskie) oraz o pachnących liściach. 

• Pelargonie rabatowe– zwane czasami ogrodowymi to jedne z najpopularniejszych w polskich ogrodach pelargonii. Jak sama nazwa wskazuje często stosowane na rabatach, dywanach kwiatowych, ale również na balkonach. Można je sadzić w gruncie lub do donic/skrzyń. Dorastają do wysokości ok 50 cm. Charakteryzują się wzniesionym pokrojem, grubymi łodygami oraz dużymi, sztywnymi liśćmi, które są pofalowane z karbowanym brzegiem. Czasami na liściach pojawia się fioletowa obwódka. Kwiatostany to kuliste wiechy zbudowane są z drobnych kwiatków. Mogą być pełne, półpełne lub płaskie.
• Pelargonie bluszczolistne -również jedna z bardzo popularnych grup. Jej nazwa nawiązuje do liści-kształtem i kolorem przypominających właśnie liście bluszczu. Najczęściej stosowana na balkonach, tarasach, zawieszonych donicach ze względu na zwisający pokrój. Długie pędy tworzą kaskady mierzące nawet do 120 cm. Tak jak pelargonie rabatowe obficie i bujnie kwitną, jednak kwiaty tworzące kwiatostany są pojedyncze i płaskie. Jeśli masz stanowisko bardziej cieniste, wietrzne, to te pelargonie sobie doskonale na nim poradzą. Ta grupa pelargonii będzie idealna dla zapominalskich – rośliny te dobrze znoszą przesuszenie gleby. 

  

• Pelargonie wielkokwiatowe -zwane angielskimi charakteryzują się dużymi (nawet do 8 cm średnicy pojedyncze kwiaty!), dekoracyjnymi kwiatostanami, często dwubarwnymi oraz wzniesionym pokrojem. Ich jasnozielone, powcinane liście mają intensywny, przyjemny zapach, którego natomiast nie lubią komary-z powodzeniem odstraszą więc te uporczywe insekty. Ta grupa pelargonii jest mniej odporna niż rabatowe i bluszczolistne koleżanki.

  

   

• Pelargonie o pachnących liściach -na pewno kojarzycie roślinę o nazwie anginka. Jeśli nie to warto ją poznać. Jej cechą charakterystyczną są pachnące, jasnozielone, powcinane kwiaty. Purpurowe lub białe kwiaty pojawiają się rzadko i nieregularnie. Anginkę można uprawiać na balkonie, tarasie, w ogródku a nawet w domu. Nie ma zbyt dużych wymagań uprawowych. Przez swój intensywny, lekko cytrynowy zapach skutecznie odstrasza komary. Wykazuje również właściwości lecznicze.

  

Polecane odmiany pelargonii rabatowej i bluszczolistnej

Czerwona pelargonia bluszczolistna to klasyk najczęściej występujący na polskich balkonach, jednak nie każdemu może przypaść do gustu. Na szczęście pelargonia może poszczycić się bogactwem odmian i kolorów więc każdy znajdzie coś dla siebie. Poniżej parę odmian, które polecamy rozmnażać z nasion:

• rabatowa Raspbery Riple – odmiana o jasno-różowych, malinowych kwiatach z ciemniejszymi nakrapieniami
• rabatowa Gama F1 – seria odmian posiadająca różne kolory kwiatów: biały, łososiowy, różowy, fioletowy, czerwony. Bardzo odporna na niekorzystne warunki atmosferyczne i małe wymagania uprawowe. 
• bluszczolistna Speedy F2 -mieszanka jasno i ciemno różowych kwiatach
• bluszczolistna Fuchsia F1 -odmiana o fuksjowych, pięknych kwiatach 

Zimowanie pelargonii

Pelargonie rosnące w środowisku naturalnym są roślinami wieloletnimi, u nas jednak zazwyczaj są uprawiane jako jednoroczne. Nie każdy wie, że można je w łatwy sposób przezimować. Kiedyś ta czynność była często praktykowana. Trzeba się liczyć z tym, że takie przezimowane sadzonki mogą nie kwitnąć tak obficie jak w pierwszym roku i mieć mniej zwarty pokrój. 

Ekspert radzi: ”Jak przechowywać pelargonie? Przed nastaniem mrozów (zazwyczaj koniec października/początek listopada) usuń przekwitnięte kwiatostany, żółte liście, suche pędy i przytnij rośliny na ⅓ (pelargonie rabatowe) lub ⅔ (pelargonie bluszczolistne) wysokości. Pędy nie powinny przekraczać 15-20 cm długości. Tak przycięte rośliny zabierz do jasnego, chłodnego pomieszczenia. Optymalna temperatura to 8-10*C dla pelargonii rabatowych i bluszczolistnych oraz 10-12 *C dla angielskich. Robi się to po to, by wprowadzić rośliny w stan spoczynku. W ten sposób “uśpione” pelargonie zatrzymują wegetację by po paru miesiącach obudzić się do życia.”

Przechowywane rośliny podlewaj małą ilością wody raz na dwa tygodnie. Nie zasilaj ich nawozem (może pobudzić ich wzrost). 

Uwaga! Rośliny, które chcesz przezimować muszą być zdrowe! Chore czy zaatakowane przez szkodniki są osłabione i mogą nie przetrwać zimy. 

Z czym sadzić pelargonie?

Pelargonie świetnie wyglądają w większych grupach. Można stworzyć kompozycje z kontrastujących lub stonowanych kolorów, to już kwestia gustu i dostosowania do otoczenia. Świetnie wyglądają zarówno same tworząc “burzę” kwiatów jak i w zestawieniu z innymi roślinami ozdobnymi np. ze starcami, lobelią, bakopą, smagliczką, petuniami, werbenami, heliotropem, wilcem ziemniaczanym, cyniami, kocankami włochatymi, trawami ozdobnymi, koleusem, bluszczem, celozją,  niecierpkami, dzwonkiem poszarskiego. 

Najważniejsze aby łączyć je z roślinami, które mają podobne wymagania uprawowe. Wybór jest duży ponieważ wiele roślin ozdobnych tak jak pelargonie preferuje słoneczne stanowisko i umiarkowanie wilgotną glebę. Nie polecam jednak łączenia z innymi gatunkami pelargonii angielskich ponieważ są one bardziej wrażliwe na warunki uprawy. 

Mam nadzieję, że zainspirujesz się tym artykułem, pokochasz pelargonie lub na nowo odkryjesz ich potencjał i wykorzystasz go w swoim ogrodzie lub balkonie! Kupuj nasiona pelargonii, wysiewaj i obserwuj jak #pieknierosna! 

Artykuł powstał we współpracy z naszym Specjalistą ds. Ogrodnictwa mgr inż. Marzeną Nawrot.